مطالعه اهداف و مولفه های آموزش مهارتهای زبانی خواندن، گوش دادن، سخن گفتن و نوشتن در برنامه درسی زبان فارسی دوره متوسطه ایران

در این پژوهش اهداف و مولفه های آموزش مهارت های زبانی در برنامه درسی زبان ملی دوره متوسطه کشورهای آمریکا (ایالت نیوجرسی)، استرالیای غربی، انگلستان و ایران مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، رویکردهای نظری به سواد در قالب دو رویکرد"مستقل از بافت" و "ایدئولوژیکی" ارائه شده است. در ادامه، چارچوب نظری زیربنای برنامه درسی زبان ملی دوره متوسطه ی کشورهای مذکور تحلیل شده و تلاش شده است این نکته روشن شود که تدوین برنامه درسی زبان ملی در کشورهای یادشده تا چه اندازه تحت تاثیر رویکردهای مستقل از بافت و ایدئولوژیکی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نوع مطالعه تطبیقی است و اطلاعات لازم با استفاده از روش کتابخانه ای، گزارش های تحقیقی و جستجو در اینترنت و سایت های آموزش و پرورش کشورهای مورد مطالعه گردآوری و به روش تحلیل کیفی محتوا تحلیل شده است. جامعه آماری این پژوهش راهنمای برنامه درسی زبان آموزی دوره متوسطه کشورهای آمریکا (ایالت نیوجرسی)، استرالیای غربی، انگلستان و همچنین، راهنمای برنامه درسی زبان فارسی دوره متوسطه ایران بوده است. در این پژوهش اهداف و مولفه های آموزش مهارت های زبانی در برنامه درسی زبان ملی دوره متوسطه کشورهای آمریکا (ایالت نیوجرسی)، استرالیای غربی، انگلستان و ایران مطرح می شود. در بخش شباهت های برنامه درسی زبان ملی کشورهای مذکور چهار مهارت زبانی (سخن گفتن، گوش دادن، خواندن و نوشتن) در اولویت قرار دارند و سایر مهارت های زبانی مانند نگرش و سواد رسانه ای در زیر سایه ی این چهار مهارت اصلی قرار می گیرند. در برنامه درسی همه کشورهای مورد نظر از شیوه ی تلفیقی در زمینه آموزش استفاده شده است و مهارت نوشتن به صورت انتقادی آموزش داده می شود. در برنامه درسی زبان ملی کشورهای خارجی مورد نظر به نقش موثر توجه به بافت (زبانی و موقعیتی) اشاره شده است و در برنامه درسی زبان ملی ایران نیز اشاره مختصری به این مطلب شده است ولی متاسفانه آموزشی در این زمینه صورت نمی گیرد. در بخش تفاوت های بین این برنامه درسی مشخص می شود که سه کشور آمریکا (ایالت نیوجرسی)، استرالیای غربی و انگلستان رویکرد ایدئولوژیکی به سواد دارند و کشور ایران در مرز بین رویکردهای ایدئولوژیکی و مستقل از بافت به سواد است و بیشتر به سمت رویکرد مستقل از بافت گرایش دارد. همچنین، نظام آموزشی سه کشور خارجی مدنظرغیرمتمرکز است ولی نظام آموزشی ایران متمرکز است. در ادامه گفته می شود که در کشورهای خارجی مدنظر حدود و انتظارات برنامه درسی از دانش آموزان معین شده است اما متاسفانه در ایران اهدافی که آموزش هر مهارت زبانی دنبال می کند به تفکیک بیان نشده است. در بخش پایانی این پژوهش با ذکر نقاط قوت و ضعف برنامه درسی زبان ملی در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای مذکور، پیشنهاداتی عملی جهت ارتقا و بهبود آموزش مهارت های زبانی در برنامه درسی زبان ملی دوره متوسطه ایران مطرح می شود.